برآورد زمان مطالعه: ۴ دقیقه
افزایش وزن بعد از قطع رژیم گرفتن یک پدیدهی معمول و شایع است که بسیاری از افرادی که رژیمهای غذایی را دنبال میکنند، با آن مواجه میشوند. این مسئله که به “یویو افکت” یا “افزایش وزن دوباره” نیز معروف است، میتواند از عوامل مختلفی نشأت بگیرد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
دکتر ابوالحسنی در این باره میگوید:
جدول محتوا
عوامل موثر بر افزایش وزن بعد از قطع رژیم
عوامل بیولوژیکی
وقتی فردی یک رژیم غذایی محدودکننده را دنبال میکند، بدن به کاهش کالری ورودی واکنش نشان میدهد. یکی از پاسخهای بدن به کاهش کالری، کاهش میزان متابولیسم پایه (BMR) است. متابولیسم پایه به میزان انرژیای که بدن در حالت استراحت مصرف میکند، گفته میشود. کاهش BMR به این معناست که بدن با مصرف کالری کمتر هم قادر به انجام فعالیتهای روزمره خواهد بود. وقتی فرد رژیم خود را متوقف میکند و به الگوی غذایی قبلی بازمیگردد، ممکن است میزان کالری مصرفیاش نسبت به میزان سوختوساز کاهشیافتهی بدن بیشتر شود و این موضوع منجر به افزایش وزن گردد.
تغییرات هورمونی
هورمونهایی مانند لپتین و گرلین نیز در تنظیم وزن بدن نقش مهمی دارند. لپتین هورمونی است که به مغز پیام میدهد که بدن از انرژی کافی برخوردار است، در حالی که گرلین هورمونی است که احساس گرسنگی را تحریک میکند. در طول رژیمهای کاهش وزن، سطح لپتین کاهش و سطح گرلین افزایش مییابد، که این تغییرات هورمونی میتوانند باعث افزایش احساس گرسنگی و کاهش احساس سیری شوند. بعد از قطع رژیم، این تغییرات هورمونی ممکن است باعث افزایش میل به خوردن و در نتیجه افزایش وزن دوباره شوند.
عوامل روانشناختی
بسیاری از افرادی که رژیم میگیرند، پس از مدتی احساس محرومیت غذایی را تجربه میکنند. این احساس محرومیت میتواند باعث افزایش تمایل به غذاهای پرکالری و ناسالم شود. همچنین، رژیمهای غذایی سخت ممکن است باعث استرس و اضطراب شوند که خود این عوامل میتوانند منجر به پرخوری عصبی شوند. بعد از پایان رژیم، افراد ممکن است به خوردن بیش از حد روی آورند تا احساس محرومیت را جبران کنند.
انتخابهای غذایی و سبک زندگی
پس از قطع رژیم، بازگشت به عادات غذایی و سبک زندگی قبلی یکی از دلایل اصلی افزایش وزن است. اگر فردی به الگوهای غذایی ناسالم خود بازگردد و فعالیت بدنی کافی نداشته باشد، احتمالاً با افزایش وزن مواجه خواهد شد. همچنین، رژیمهای غذایی که تغییرات کوتاهمدت در عادات غذایی ایجاد میکنند، نمیتوانند تأثیرات بلندمدت بر وزن بدن داشته باشند. برای کنترل وزن در بلندمدت، تغییرات پایدار در سبک زندگی و عادات غذایی ضروری است.
برای آشنایی با روش های لاغری موضی با دستگاههای مختلف مزایا و معایب در کلینیک ما مطلب زیر را بخوانید.
لاغری موضعی با دستگاه
راهکارها برای جلوگیری از افزایش وزن دوباره
برای جلوگیری از افزایش وزن دوباره پس از قطع رژیم، افراد باید به تغییرات پایدار در عادات غذایی و سبک زندگی خود توجه کنند. این تغییرات شامل انتخاب غذاهای سالم و متعادل، کنترل اندازه وعدههای غذایی، افزایش فعالیت بدنی و توجه به نیازهای جسمی و روانی بدن میشود. برنامههای کاهش وزن که بر آموزش تغذیه صحیح و تغییرات رفتاری تمرکز دارند، میتوانند به موفقیت بلندمدت در مدیریت وزن کمک کنند. همچنین، پشتیبانی از افراد در طول دورهی کاهش وزن و بعد از آن، از جمله مشاورههای تغذیهای و روانشناختی، میتواند مؤثر باشد.
در نهایت، موفقیت در مدیریت وزن نیازمند صبر، پایداری و تغییرات مستمر در عادات زندگی است. درک این که کاهش وزن و حفظ آن یک فرآیند طولانیمدت است و نیاز به تغییرات دائمی دارد، میتواند به افراد کمک کند تا از چرخهی افزایش وزن دوباره جلوگیری کنند و به سلامتی پایدار دست یابند.